جداسازی و شناسایی اکتینومایست های تولیدکننده آنتی بیوتیک از نواحی شمالی خلیج فارس

کنترل میکروارگانیسم های ناخواسته در تمام زمینه ها ضروری است. با توجه به هزینه بالای تولید آنتی بیوتیک های سنتزی و نیز عوارض شدید برخی از این دارو ها، محصولات طبیعی همچنان به عنوان منابع مناسب آنتی بیوتیک ها باقی مانده اند. اخیراً میزان کشف ترکیبات جدید از میکروارگانیسم های موجود از منابع خاکی کاهش و میزان جداسازی مجدد ترکیبات شناخته شده افزایش پیدا کرده است. بنابراین یافتن گروه های میکروبی جدید از مناطق کشف نشده به منظور یافتن منابع آنتی بیوتیک های جدید و دیگر عوامل درمانی، حیاتی به نظر می رسد. محیط های آبی و میکروارگانیسم های آن شاید منابع جدید چنین ترکیباتی باشند. در میان میکروارگانیسم های آبی اکتینومایست ها به واسطه تنوع و توانایی تولید ترکیبات جدید در موقعیت برجسته ای قرار گرفته اند. اکتینوباکترها یک گروه متنوع مورفورلوژیکی و فیزیولوژیکی هستند، آن ها باکتری های گرم مثبت بوده، dna با محتوای g+c بالا (%55mol<)داشته و بر اساس ترکیب شیمیایی، تشابه در توالی 16s rrna و dna-dna reassociation به گروه های مختلف تقسیم شده اند. این باکتری ها پروکاریوت های ارزشمندی از نظر بیوتکنولوژیکی و اقتصادی هستند. آن ها منابع مهم و قوی برای ترکیبات بیواکتیو جدید و متابولیت های ثانویه محسوب می شوند. به علت تولید فراوان اسپورهایی که به آسانی پخش می شوند، این باکتری های رشته ای به خوبی با محیط های دریا تطبیق یافته اند و قادر به تجزیه پلیمرهای بیولوژیکی هستند. آن ها درحدود 10% توده های باکتریایی دریا را شامل می شوند و از منابع مختلف دریایی قابل جداسازی هستند. هدف از این پژوهش، یافتن اکتینومایست های دریایی تولیدکننده آنتی بیوتیک به منظور کشف آنتی بیوتیک های جدید و موثر در برابر پاتوژن ها از برخی مناطق شمالی خلیج فارس بود. در این تحقیق از اسفند 89 تا مرداد 90 از آب، رسوب و اسفنج خلیج فارس نمونه برداری شد. اثر ضدمیکروبی اکتینومایست های جدا شده علیه برخی باکتری های بیماری زا به روش چاهک گذاری در آگار و کشت دو لایه انجام شد. به طور کلی 17 جدایه اکتیومایست در این تحقیق به دست آمد که همگی از نمونه های رسوبی جدا شده بودند. 5 مورد از آنها توانایی تولید ترکیبات ضدمیکروبی از خود نشان دادند. 3 مورد علیه باکتری های گرم مثبت موثر بودند و 2 مورد هم دارای فعالیت آنتاگونیستی علیه قارچ و مخمر بودند و فعالیت ضدباکتریایی از خود نشان ندادند، هیچ کدام از سویه های تولید کننده علیه باکتری های گرم منفی تاثیری نداشتند. از بین اکتینومایست های تولیدکننده، در این تحقیق سویه a-1 به علت فعالیت ضدقارچی انتخابی و زمان مناسب تولید ترکیب ضدمیکروبی به عنوان سویه برتر انتخاب و آزمایشات بیشتر روی این سویه انجام شد. مقادیر حداقل غلظت مهاری و حداقل غلظت قارچ کشی برای این سویه تعیین شد. مقادیر mic و mfc برابر و معادل µg/ µl4 بود. همچنین مهمترین فاکتورهای موثر در تخمیر برای تولید ترکیب ضدمیکروبی بهینه شد. برای تخلیص اولیه ترکیب ضدمیکروبی از کروماتوگرافی لایه نازک استفاده شد. از کروماتوگرافی عصاره اتیل-استاتی 6 باند به دست آمد که همه دارای فعالیت ضدقارچی با هاله های متفاوت بودند. مقایسه اثر ضدمیکروبی با آنتی بیوتیک نیستاتین نشان داد که می توان از آن برای درمان استفاده کرد. شناسایی پنج سویه مولد ترکیب ضدمیکروبی بر اساس توالی سکانس 16s rrna تایید شد.